Pociągnę jeszcze temat behawioralnych aspektów w rozwoju techniki. Dawno już bardzo temu, w jakiejś dyskusji, bodajże z A-Tem’em, padła uwaga, że rower, jaki znamy jest inżynierskim bublem. Jest w tym stwierdzeniu ziarenko prawdy – rower, którym jedziemy praktycznie stojąc jest podobnie mniej efektywny w porównaniu z rowerem poziomym, jak deska SUP względem kajaka. Mimo to, do dziś jeździmy rowerami „pionowymi”, a liczne próby zawojowania rynku przez rowery poziome nie powiodły się.

Na początek wątek historyczny. W latach międzywojennych ubiegłego wieku sport rowerowy był już poważnym przedsięwzięciem finansowym. Podobno za gażę jednego profesjonalnego cyklisty można sobie wtedy było kupić w Stanach cały klub piłkarski. Nie dziwi zatem, że gdy poziomy rower pana Mochet zaczął w latach trzydziestych wygrywać słynne wyścigi i bić 20-letnie rekordy na torze producenci „normalnych” rowerów zagięli na niego parol. Wymogli dość szybko na Union Cycliste Internationale uchwalenie nowych przepisów definiujących rower w taki sposób, że przepisy te mógł spełnić tylko pojazd, jaki znamy do dziś. Od tamtego czasu rowery poziome pozostają egzotyką, zarówno w sporcie, jak i na ulicy.

Rower poziomy, przynajmniej gdy idzie o sport nie jest pomysłem całkiem niedorzecznym. Czynnik napędowy roweru, czyli my, ludzie stanowimy motor dosyć specyficzny, i co tu dużo gadać, raczej słaby. W sposób ciągły wytrenowany kolarz jest w stanie generować nieco ponad 300W, byle mikser kuchenny ma więcej mocy. Niewątpliwie pojazd napędzany przez człowieka powinien się, zatem charakteryzować niskimi oporami ruchu. Te są już bardzo niskie w rowerze tradycyjnym, przynajmniej gdy chodzi o opory toczenia – pod tym względem wyczynowy rower jest pojazdem prawie bezstratnym. Pozostaje jednak opór aerodynamiczny, a ten jest z grubsza odwrotne proporcjonalny do powierzchni czołowej. I w tym aspekcie rower poziomy bije tradycyjny na głowę, pozwalając jechać nie tylko szybciej, ale per saldo również dłużej. Realnie zyskuje się do ok. 30% na „zużyciu paliwa”. Oprócz czysto sportowych zalet rowery poziome są także lepsze dla męskiego zdrowia, zarówno gdy chodzi o prostatę, jak i płodność.

Mimo tych zalet rowery poziome stanowią do dziś modelowe przykłady biznesowych wpadek. W zasadzie nikomu nie udało się odnieść poważniejszego sukcesu sprzedażowego z ich udziałem. Nawet taki, nomen omen, gigant jak Giant nie przebił się na rynku z przemyślanym i konserwatywnym, skądinąd projektem Revive. Czy to znaczy, że produkt obiektywnie lepszy nie ma szans z gorszą masówką? Tu dochodzimy do mojej ulubionej metody oglądania techniki okiem biologa. Rowery poziome nie mają szans na rynku, bo przy ich konstrukcji nie wzięto pod uwagę, że sukces odnosi się projektując dla ludzi, i to zwykłych.

A zwykły człowiek ma sporo ograniczeń i niemało przyzwyczajeń. Przede wszystkim rzecz dość banalna – czujemy się komfortowo patrząc na świat z naturalnej pozycji stojącej lub nieco wyższej. Ta prosta prawda stoi za popularnością SUVów, SUPów, butów na szpilkach i wielu innych produktów codziennego użytku. Dla zwykłego uczestnika ruchu drogowego niska pozycja na rowerze poziomym jest źródłem solidnego dyskomfortu, a bywa też zwyczajnie i obiektywnie niebezpieczna. Poza tym pozycja, w jakiej pedałujemy ma znaczenie dla efektywności napędzania pojazdu. Dwa najbardziej efektywne warianty, to biodro minimalnie do tyłu od osi suportu i na wysokości odpowiadającej nodze jedynie lekko zgiętej we wszystkich stawach lub też biodro praktycznie na tej samej wysokości, co suport, ale z tyłu w odległości analogicznej do wysokości z pierwszej pozycji i z użyciem stabilnego oparcia dla pleców. Tyle, że jest to prawda dla wytrenowanych zawodników, którzy praktycznie nie używają masy ciała do pedałowania, a wykonują stopami dosyć płynny ruch obrotowy. Zwykłemu użytkownikowi, który kręcąc może wygenerować w sposób ciągły jakieś marne 150W użycie masy ciała (czyli stawanie na pedałach) w trudniejszych momentach zwyczajnie jest niezbędne. W zasadzie znajomość tych dwóch faktów powinna dobremu managerowi wystarczyć, żeby każdego wizjonera z nowym projektem roweru poziomego pogonić za drzwi.

Skąd jednak ta propaganda w tytule? Nie byłbym sobą, gdybym nie uogólnił. Mam wrażenie, że mnóstwo polityków, publicystów i innych naprawiaczy świata, nie tylko z prawej strony zachowuje się jak ci wizjonerscy projektanci rowerów poziomych. Mają świetne, czasem nawet przemyślane i logicznie bez zarzutu pomysły. Tylko nie biorą pod uwagę, że trzeba je sprzedać zwykłym ludziom. W tym samym czasie różni cwaniacy sprzedają tymże ludziom Sławomira. A Sławomir może i nie jest poziomy, ale za to działa tak jak powinien, a przede wszystkim jak ludzie lubią. A może tylko jak są przyzwyczajeni?

---

tagi: psychologia  rower poziomy 

	Grzeralts
	9 czerwca 2018 22:54

27     2023    8 zaloguj sie by polubić